Hayal kırıklığına uğramış gençlere yardım eli uzatmaktan dünyanın en kalabalık şehirlerinde trafiği hafifletmeye kadar, Paul Sillers esnek çalışmanın dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde nasıl fark yarattığını keşfediyor.
1. Yeni Zelanda: üretkenlik kazanımı
Mart ayında Auckland merkezli tröst şirketi Perpetual Guardian tarafından esnek çalışma uygulamaları üzerinde gerçekleştirilen eşi görülmemiş bir üretkenlik deneyi ile bazı hayret verici sonuçlar elde edildi. Altı hafta boyunca şirketin 240 çalışanına, diğer tüm çalışma koşulları sabit kalmak kaydıyla her hafta bir gün izin verildi. Aynı ücret karşılığında, daha az saat çalışıldı. Bu anlaşma çalışanların haftada beş günlük çalışmanın üretkenliğine yetişmesini gerektiriyordu ancak çalışanlar, haftalık çalışma süresinin azaltılmasıyla yenilikçi çalışma biçimleri geliştirerek bunu başardılar.
Şirketin İnsan ve Yetenek Kaynakları Yöneticisi Christine Brotherton, şöyle söylüyor: "Eğer çalışanlar işleri ve işverenleriyle bağ içindelerse daha üretken olurlar. Biz verimliliğin çalışanlara odaklanmayla ve çalışanların motivasyonuyla sağlanacağına inanıyoruz. Bu deney teorilerimizi test etmek için değerli ve vakitli bir çalışma."(1)
Auckland Teknoloji Üniversitesi ve Auckland Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen niteliksel ve niceliksel araştırmaya(2) göre, dört günlük çalışma haftası çalışanların iş-yaşam dengesini yüzde 24 oranında artırdı, stres düzeyini yüzde 7 oranında düşürdü ve "genel yaşam memnuniyetini yüzde 5 oranında" yükseltti(3). Belirgin bir şekilde sonuçlar "çalışma performansında düşüş olmadığını kanıtladı ve hatta anket verileri çoğu ekipte performans artışı olduğunu gösterdi"(4). Böylece araştırma ulusal ve uluslararası düzeyde medyanın ilgisini kazandı. İş gücünde dalga etkisi gözlenebilir mi? New Zealand Herald gazetesine göre, diğer Yeni Zelanda şirketleri Perpetual Guardian’ın gelecekteki adımlarını dikkatle izliyor(5).
2. Malezya: olanaklara kucak açmak
Malezya’nın esnek çalışmayı benimsemeye yönelik dönüşümünün temelinde iş gücünde eşit olanaklar yaratılması yer alıyor. TalentCorp ve E&Y tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırma, Malezya’daki kuruluşların yüzde 90’ının esneklik sağlanmasının öneminin farkında olduğunu gösterse de(6), şimdiye değin gerçekler beklentilerle uyumlu değildi. Bir diğer araştırma Malezya’daki çalışanların yüzde 58’inin evden çalışma olanağı olmadığını, yüzde 36’sının ise esnek çalışma seçeneği bulunmadığını gösterdi. Sonuç olarak, ankete katılan kadınların yüzde 94’ü gelecek 12 ay içerisinde yeni bir iş arayışında olacağını belirtti(7).
Çalışanların elde tutulması sorununa ülkenin Başbakan Yardımcısı esnek çalışma saatleri vaatleri sunarak, kadınların profesyonel becerilerinden daha iyi faydalanabilirken ebeveynlik sorumluluklarını da dengeleyebileceklerini belirtti. Aynı zamanda Kadın, Aile ve Toplum Gelişimi Bakanı olan Datuk Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail şöyle ifade etti: "Harika performans verileri olan eğitimli bir kadın nüfusumuz var, fakat bu kadınların aynı zamanda bakımından sorumlu oldukları küçük çocukları var. Eğer bu olanağa kucak açmazsak, ülke için büyük bir kayıp olacak."(8)
Şirketler de takipte. Örneğin Citibank, Malezya’nın çocuk bakımı tesisleri sunan ilk bankası oldu(9). Aynı zamanda "esnek zamanlı" çalışma, uzaktan çalışma, sıkıştırılmış çalışma haftası, iş paylaşımı, yarı zamanlı çalışma ve ücretli izin çalışmaları da başlatıldı(10). EY Malezya çok yoğun çalışma saatleri olan yönetim pozisyonlarındaki çalışanlarına yarı zamanlı evden çalışma, kariyer molaları, ücretli izin ve kademeli emeklilik gibi esneklikler sunuyor. Aynı zamanda, bazı çalışanların ekipleriyle iş hedeflerine ulaşılacak şekilde yakın temasta çalışmak kaydıyla evden çalışması veya kişisel ihtiyaçları için bir süre izin almasını sağlayan "gayriresmî EÇD" (Esnek Çalışma Düzenlemesi) de mevcut(11).
Ayrıca, IBM Malezya’da uygulanan bir hareketlilik programı çalışanların evden veya müşteri tesislerinden çalışmasına izin veriyor ve yarı zamanlı çalışma ile haftada iki veya üç gün çalışma seçenekleri de bulunuyor(12).
3. Güney Afrika: uzaktan kontrol
Dünyanın en yoğun nüfuslu şehirlerinden biri(13) olan Cape Town, çalışanlarını şehrin yıpratıcı trafik sorunlarından kurtarmak için uzaktan çalışma(14) ve esnek çalışma düzenlemeleri uyguluyor. Raylı sistemlerde sık sık kesintiler olması çalışanları işe gitmek için araç kullanmaya zorluyor ve Cape Town’un ara yollarındaki sıkışıklığı artırıyordu. Fakat artık uzaktan bağlantı ile çalışma, uzaktan çalışma veya evden çalışma seçenekleriyle esnek çalışma koşulları şehrin hareketini yeniden kolaylaştırıyor(16). Şehrin yetkilileri işverenleri bu girişime destek olmak için ikna etmeye çabalıyor ve bu kavram ilgi kazanıyor.
Vergi danışmanlığı firması Grant Thornton, Cape Town’da esnek çalışmayı ilk teşvik edenlerden biri oldu(17). Çalışanların pazartesiden perşembeye sekiz saat çalışması ve cuma günleri 7,5 saat çalışması gerekirken, çalışanlar 06:20 ve 17:45 arasında kendi mesai başlangıç ve bitiş zamanlarını seçebiliyor.
Malezya’daki kuruluşların yüzde 90’ı esneklik sunmanın öneminin farkında.
4. Almanya: dengeyi tutturmak
Almanya’da bu yılın başlarında işverenlere blöf yapmadıklarını göstermek üzere çalışanlar tarafından gerçekleştirilen "uyarı grevleri" önemli düzeyde esnek çalışma hakkı sağlanması için yeterli oldu(18). Baden-Württemberg’deki neredeyse bir milyon çalışanı ilgilendiren bir öneri ile çalışanlar iki seneye kadar aile sorumluluklarını yerine getirmek üzere haftalık çalışma saatlerini 35 saatten 28 saate düşürebilecekler.
Deutsche Bahn ve çalışanları arasındaki yakın tarihli bir müzakere ile, demir yolları operatörü daha yüksek maaş, daha kısa çalışma saatleri ya da daha fazla izin günü arasında seçme şansı sunduğunda, çalışanların yüzde 50’sinden fazlasının daha fazla izin gününü tercih ettiğini keşfetti(19).
Bu, Almanların ün saldıkları özenli çalışma ahlaklarına aykırı değil(20), yalnızca esnek çalışma için isteklilikleri konusunda daha açık olduklarını gösteriyor. Almanya’nın ekonomisinin yüksek düzeylerde istihdamı deneyimlemesi ve vasıflı profesyoneller bulma çabasıyla, esnek çalışma arayışı Almanya’nın büyük şirketleri ve kurumlarında dalga etkisi yarattı.
Örneğin Union Verdi, posta ve lojistik grubu Deutsche Post’un yaklaşık 130.000 çalışanı için yüzde altı maaş zammı veya daha fazla izin seçeneklerinden birinin sunulmasını talep ediyor(21). Porsche ve Daimler (Mercedes Benz arabalarını üreten şirket) gibi uluslararası tanınırlığı olan isimler de sendikaların esnek çalışma düzeni taleplerinden etkilendi(22).
5. Japonya: gençliğin katılımı
Japonya’da düşen doğum oranı(23), yaşlı nüfusu(24) ve çok uzun saatler çalışmanın olumsuz etkileri(25) bir İK krizine işaret ediyor. Fakat ilginç bir şekilde son resmî istatistikler ülkede 600.000 civarındaki genç nüfusun işsiz olduğunu gösteriyor(26). Devletin genç insanlara gerekli yetileri kazanmaları ve böylece aksi takdirde yok olacak bir iş gücü havuzunda daha istihdam edilebilir duruma gelmeleri için destek verme çözümü, esnek çalışma olarak karşımıza çıkıyor.
Teşvik tedbirleri Japonya’nın iş dünyasında esnek çalışmanın faydalarına yöneltilen yeni bir zihniyet kazandıracak birtakım devlet yardımları içeriyor. Bu zihniyet, uzaktan çalışmanın (ülkenin aşırı kalabalık banliyö trenlerini hafifletmek için) yanı sıra telefonla, diğer internet ve bulut teknolojisi yöntemleriyle ofise bağlantıyla çalışma gibi seçenekleri barındırıyor.
İşletmeler uzaktan çalışma yöntemlerini kullanarak, yeterince değerlendirilmeyen genç kaynağın katılımını sağlamak için teknoloji kullanımı ile karşılık veriyor. Örneğin Tokyo’daki SODATEAGE-NET, Microsoft Japonya iş birliği ile "Youth UP" uzaktan çalışma staj programını hayata geçirdi(27). Bu programda, Microsoft kâr amacı gütmeyen kuruluşlara eğitmenler göndererek insanların bilişim becerilerini geliştirmesine yardımcı oluyor ve destek grubu personeline bilişim eğitmenleri olabilmeleri için eğitimler veriyor. Projenin başlatılmasını izleyen iki yıl içerisinde Japonya’nın dört bir yanından 41 kâr amacı gütmeyen kuruluşa hizmet verildi.
Ayrı bir girişim olarak, geçtiğimiz Ağustos ayında ilaç şirketi Takeda, günlük minimum çalışma saatlerini kaldıran; yarım gün tatil, gün ortası molaları (ek mola süresi), doktor muayeneleri veya yöneticilerin onayına bağlı olarak banka işlemleri için çalışma saatleri arasında kısa molalar gibi seçenekler sunan "yüksek esneklikte çalışma sistemi"ni(28) uygulamaya başladı ve evden çalışma şart olmadan esnek ve ofis dışından çalışma anlamına gelen "Uzaktan Çalışma"ya geçiş yaptı.
6. Birleşik Krallık: değişimin bildirgesi
HSBC tarafından yakın zamanda yayımlanan verilere(29) göre "Britanyalı çalışanların yüzde 89’u esnek çalışmanın üretkenlik düzeylerini yükseltmenin temelinde olduğunu" ve "esnek çalışmanın çalışan üretkenliğini finansal teşviklerden daha fazla artırdığını" düşünüyor. Ayrıca, Birleşik Krallık’ta uzaktan çalışabilenlerin yüzde 81’i bu olanağın üretkenliklerini artırmaya etkisi olduğunu düşünüyor. Bu da, esnek çalışma kültürleri ve artan iş üretkenliği arasındaki doğrudan bağlantıyı gösteriyor.
Esnek çalışma danışmanlık şirketi Timewise(30), kuruluşların işletme modellerine ve stratejik hedeflerine uyan programlar geliştirerek hareketli çalışmaya destek veriyor. Deloitte ile ortak yayımladıkları raporda(31), kültürel değişime teşvik, toplumsal cinsiyet eşitliğinin artırılması, pozisyonlara esneklik kazandırılması, yönetimin desteğini almak ve başarılı programlarla veri toplanması olmak üzere beş adımlı bir eylem planından söz ediliyor.
Danışmanlık şirketi ayrıca her yıl esnek çalışmaya teşvik eden liderleri ve yenilikçi işverenleri belirlediği "Timewise Power 50" ödülünü(32) yayımlıyor. Lloyd Banking Group "hareketli çalışmaya görevler planlanırken tüm ekibin ihtiyaçlarını gözeten bir faaliyet yönetimi araç setiyle desteklenen ekip temelli bir yaklaşım benimseme kararı" sayesinde "Esnek İşe Alım" ödülünü aldı. Hareketlilik artık yüzde 90 civarında pozisyonun hareket hâlinde pozisyonlar olarak tanıtıldığı Lloyd’un standartlarından biri hâline geldi. Ulusal düzeyde ise bu oran ortalama yüzde 12.
Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı da esnek iş tasarımının, hizmet veren personelin uzun hizmet kariyerinin sınırlı bir süresinde bağlılık düzeyini nasıl etkileyebileceğini araştıran "Esnek Görevler Denemesi" için ödüllendirilmiştir.
Paul Sillers, İngiliz bir gazeteci ve International Business Etiquette 20:20 kitabının yazarıdır.
Kaynaklar:
(1) https://www.perpetualguardian.co.nz/our-services/four-day-working-week-trial
(2) https://www.theguardian.com/world/2018/jul/19/work-less-get-more-new-zealand-firms-four-day-week-an-unmitigated-success
(3) https://www.employeebenefits.co.uk/issues/july-2018/perpetual-guardian-four-day-week/
(4) https://www.employeebenefits.co.uk/issues/july-2018/perpetual-guardian-four-day-week/
(5) https://www.nzherald.co.nz/business/news/article.cfm?c_id=3&objectid=11990560
(6) http://www.theedgemarkets.com/article/more-organisations-see-importance-worklife-practices
(7) https://hrasiamedia.com/uncategorized/2018/75-of-malaysian-mothers-quit-their-jobs-due-to-a-lack-of-flexibility/
(8) https://www.nst.com.my/news/nation/2018/06/378523/flexi-hours-work-arrangement-women-should-be-implemented-dpm
(9) https://www.citigroup.com/citi/news/2010/101123d.htm
(10) https://www.makchic.com/family-friendly-companies-work-malaysia/
(11) https://www.ey.com/my/en/careers/students/life-at-ey#fragment-0-na
(12) https://www.makchic.com/family-friendly-companies-work-malaysia
(13) https://www.tomtom.com/en_gb/trafficindex/list?citySize=LARGE&continent=ALL&country=ALL
(14) http://resource.capetown.gov.za/documentcentre/Documents/City%
20strategies,%20plans%20and%20frameworks/TDM%20Strategy.pdf
(15) https://businesstech.co.za/news/business/244325/cape-town-adopts-flexible-working-hours-to-solve-its-worsening-traffic-problem
(16) https://www.tda.gov.za/en/transport/transport-network/congestion/
(17) https://www.grantthornton.co.uk/insights/unlock-the-potential-for-growth-of-your-people/
(18) https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-42959155
(19) https://uk.reuters.com/article/us-germany-wages/german-union-ig-metall-threatens-all-out-strikes-ahead-of-wage-talks-idUKKBN1EZ0XG
(20) https://data.oecd.org/lprdty/gdp-per-hour-worked.htm
(21) https://uk.reuters.com/article/us-germany-wages/german-union-ig-metall-threatens-all-out-strikes-ahead-of-wage-talks-idUKKBN1EZ0XG
(22) http://www.hrreview.co.uk/hr-news/strategy-news/german-industrial-workers-win-right-flexible-hours/110037
(23) https://asia.nikkei.com/Economy/Five-things-to-know-about-Japan-s-work-reform-law
(24) https://www.regus.com/work-uk/japan-embraced-flexible-working/
(25) http://uk.businessinsider.com/japan-is-facing-a-death-by-overwork-problem-2018-3?r=US&IR=T
(26) https://tradingeconomics.com/japan/youth-unemployment-rate
(27) https://news.microsoft.com/apac/features/working-for-a-change-breaking-free-from-the-traditional-work-culture-in-japan/
(28) https://www.takeda.com/newsroom/takeda-announces-introduction-of-new-highly-flexible-work-styles/
(29) https://www.about.hsbc.co.uk/-/media/uk/en/news-and-media/cmb/171108-flexible-working.pdf
(30) https://timewise.co.uk/
(31) https://timewise.co.uk/wp-content/uploads/2018/05/Manifesto-for-change.pdf
(32) https://timewise.co.uk/employer-awards-2018/
